میوه فیسالیس چیست و چه خواصی دارد؟
میوههای استوایی معمولا خواص بالایی دارند و بهدلیل نیاز به شرایط خاص برای رشد، تعداد زیادی از آنها در دسترس نیست و همین موضوع باعث شده که قیمت بالایی داشته باشند. گیاه فیسالیس یکی از میوههای استوایی بهحساب میآید که بهدلیل خواص زیاد و طعم منحصربهفردش مورد توجه قرار گرفته است. اگر شرایط مناسب برای این گیاه را فراهم کنید، با خرید بذر فیسالیس و کاشت آن میتوانید آن را پرورش دهید. در ادامه به بررسی خواص، نحوه کاشت، عوارض و انواع فیسالیس میپردازیم.
گیاه فیسالیس چیست؟
گیلاس زمینی یا فیسالیس یکی از میوههای استوایی است که نارنجی رنگ بوده و بافتی شبیه به گوجه فرنگی دارد. طعم این میوه ترکیبی از طعم چند میوه مانند گیلاس، آناناس، کیوی و توت فرنگی بوده و طعمی بسیار دلنشین دارد. گیاه فیسالیس جز بادنجان سانان بوده و بومی مناطق استوایی است. اطراف میوه فیسالیس با یک لایه محافظ پوشیده شده و بههمیندلیل عاری از هرگونه بیماری و آلودگی بوده و بدون نگهداری در محیط سرد یا یخچال هم میتواند تا حدود 10 روز کاملا سالم بماند. این میوه در یخچال بیش از دو ماه ماندگاری دارد.
ویژگی و مشخصات میوه فیسالیس
دانستن شرایط ظاهری این گیاه میتواند به شما کمک کند که بتوانید میوههایی مرغوب را پرورش دهید، چون تغییرات ظاهری را میتوانید تشخیص داده و دلیل بروز آن را متوجه شوید. در ادامه ویژگیهای ظاهری این گیاه را بررسی خواهیم کرد:
- گل: گل آذین این گیاه، منفرد بوده و در رنگهای ارغوانی، سفید و آبی رشد میکند و ظاهری شبیه زنگ یا قیف دارند.
- میوه: میوه این گیاه در یک کاسبرگ قرار گرفته و در رنگهای بنفش، زرد، قرمز طلایی و… رشد میکند. بافت میوه فیسالیس شبیه به گوجه فرنگی بوده و معمولا طعمی شیرین و ترش دارد. طعم این میوه ترکیبی از طعم میوههای کیوی، آناناس، گیلاس و توت فرنگی است.
- برگ: برگهای این گیاه بیضی شکل هستند و حاشیه آنها ساده یا دندانهدار است. پهنای این برگها 3.5 در 6 سانتیمتر است.
- ریشه: گیلاس زمینی، ریشههایی افشان دارد که به بخشهای مختلف خاک نفوذ میکنند.
انواع فیسالیس
تا امروز بیش از 80 گونه مختلف از فیسالیس در سرتاسر دنیا شناسایی شده است که داری رنگ، ابعاد، طعم، اندازه و شکلهای یکسانی هستند. بهطورکلی سه گونه مختلف از این گیاه وجود دارد که بومی کشورهای کلنیا، کلمبیا و بخشهای زیادی از آفریقای جنوبی هستند. فیسالیسهای کلمبیایی، زرد رنگ هستند و اندازهای کوچکتر دارند، همچنین میزان قند آنها هم نسبت به دیگر گونهها بیشتر است. در ادامه برخی از پرطرفدارترین انواع فیسالیس را به شما معرفی میکنیم.
فانوس چینی
این گونه از میوه فیسالیس، پوستهای نارنجی رنگ دارد که با یک لایه پوشیده شده و ظاهری شبیه به فانوس دارد. این گیاه معمولا بهصورت یکساله کاشته میشود، اما اگر شرایط محیطی برای رشد آن فراهم باشد، بذرهای آن روی زمین ریخته و دوباره سال بعد رشد خواهند کرد. میوههای این گیاه دارای طعمی ترش، شیری و کمی تلخ هستند، البته باید توجه داشته باشید که میوههای کال این گیاه سمی هستند و باید زمانی مصرف شود که کاملا رسیده باشند.
انگور فرنگی کیپ
این گونه از فیسالیس، شتاخته شدهترین نوع آن محسوب شده و با نامهای دیگری مانند توت طلایی هم شناخته میشود. میوههای انگور فرنگی کیپ، سرشار از ویتامین هستند و طعمی تند و شیرین دارند. این گیاه در بیشتر مناطق رشد میکند و میتواند زیبایی باغچه شما را چند برابر کند.
گیلاس زمینی
طعم و ظاهر این میوه شبیه گیلاس است و بههمیندلیل به گیلاس زمینی شهرت پیدا کرده است. این میوه بهصورت بوتهای رشد میکند و میتوانید از هر بوته میوههایی کوچک و زرد رنگ برداشت کنید. زمانی که دوره رشد میوههای گیلاس زمینی کامل شد، روی زمین میافتند و میتوانید آنها را مصرف کنید.
خواص فیسالیس
فیسالیس یکی از میوههای استوایی خوشطعم است که زیبایی خاصی دارد. این میوه حاوی مقدار نسبتا زیادی آنتیاکسیدان، انواع ویتامین، فیبر، اسیدهای چرب مفید، کاروتنوئید و… بوده و بههمیندلیل خواص متعددی مانند ضد سرطانی، بهبود عملکرد چشمها، تقویت کبد، کلیه، کاهش فشار خون و… دارد. در ادامه خواص گیاه فیسالیس را بررسی خواهیم کرد.
کالری فیسالیس 53 اندازهگیری شده و حاوی 9/1 گرم پروتئین، 2/1 گرم کربوهیدرات و 7 گرم اسیدهای چرب مفید است. با توجه به توضیحات داده شده میتوان نتیجه گرفت که این میوه یک میانوعده سالم و مقوی است.
ضد التهاب و ضد سرطان
همانطور که گفته شد، انواع فیسالیس حاوی مقدار زیادی آنتیاکسیدان بوده و بههمیندلیل مصرف آن میتواند باعث کاهش التهاب و از بین رفتن سلولهای سرطانی شود. همچنین این میوه باعث کاهش احتمال ابتلا به بیماریهایی مانند نقرس، آرتروز و بواسیر میشود.
کمک به کنترل و کاهش وزن
این میوه خوشطعم دارای میزان کالری بسیار پایینی بوده و همین موضوع باعث شده که مصرف آن باعث ایجاد سیری کاذب شده و از میل کردن بیش از حد مواد غذایی پر کالری دوری کنید. در نهایت کمکالری بودن فیسالیس باعث کنترل و کاهش وزن میشود.
بهبود بینایی
ماده کاروتنوئید میتواند باعث تقویت بینایی شود. این ماده در میوه فیسالیس وجود دارد و مصرف آن میتواند باعث بهبود بینایی و همچنین جلوگیری از بیماری آب مروارید شود. البته باید توجه داشته باشید که مصرف زیادی این میوه هم میتواند باعث بروز مشکلاتی برای شما شود.
تقویت قلب، کبد و کلیه
همانطور که گفته شد، میوه فیسالیس حاوی مقدار قابل توجهی از اسیدهای چرب لازم برای بدن بوده و مصرف آن میتواند باعث کاهش اسیدهای چرب مضر مانند کلسترول شود. این ماده باعث کاهش ریسک ابتلا به بیماریهای قلبی میشود. همچنین باعث سمزدایی بدن شده و عملکرد کبد را بهبود میبخشد.
کاهش فشار خون و دیابت
علاوهبر همه خواص گفته شده، مصرف میوه عروسک پشت پرده میتواند میزان فشار خون را کاهش دهد. البته این میوه، نوسانات قند خون را هم کنترل میکند که همین موضوع باعث کنترل دیابت میشود.
تقویت سیستم ایمنی بدن
میوه گیلاس زمینی حاوی مقدار مناسبی از انواع ویتامینها و مواد مغذی بوده و بههمیندلیل میتواند سیستم ایمنی بدن را تقویت کند. فیسالیس یکی از بهترین منابع ویتامین C محسوب میشود.
درمان آسم
تحقیقات نشان داده که مصرف دمنوش تهیه شده از ساقه و برگهای گیاه فیسالیس میتواند در درمان آسم موثر باشد. البته بهتر است قبل از مصرف با یک پزشک متخصص درباره نحوه و میزان مصرف این دمنوش، مشورت کنید.
عوارض مصرف بیش از حد میوه فیسالیس چیست؟
در کنار همه خواص و فوایدی که برای این میوه گفته شد، باید عوارض و مضرات آن را هم بگوییم تا پس از مصرف آن، مشکلی بوجود نیاید. مصرف نادرست و بیش از حد این میوه میتواند باعث بروز مشکلات مختلفی در بدن شما شود. مصرف بیش از حد فیسالیس نارس باعث ایجاد علائمی مانند حالت تهوع، دل درد و… شود. مصرف میوه عروسک پشت پرده برای افرادی که نارسایی طحال دارند یا خانمهای باردار، اصلا توصیه نمیشود.
در گذشته برخی از افراد از عصاره این میوه بهعنوان دارویی برای جلوگیری از بارداری و حتی سقط جنین استفاده میکردند. مصرف میوه فیسالیس وحشی برای بسیاری از افراد توصیه نمیشود. برخی از مطالعات انجام شده، نشان میدهد که میوه فیسالیس میتواند منجر به ناباروری شود. البته این نظریه تا امروز توسط هیچ منبع معتبری تکذیب یا تایید نشده است، اما بهتر است به میزان مناسب آن را میل کنید تا مشکلی برایتان بوجود نیاید.
نحوه مصرف میوه فیسالیس
قبل از مصرف میوه فیسالیس باید به نکات گفته شده توجه داشته باشید، چون همانطور که گفته شد، اگر این میوه را زیاد مصرف کنید، ممکن است برایتان مشکلساز باشد. پوسته محافظ اطراف میوه، سمی بوده و غیرخوراکی است، پس قبل از مصرف آن را جدا کرده و میوه را بشویید. البته میتوانید از تکههای این میوه خوشمزه برای تهیه سالاد، شربت، دمنوش و… استفاده کنید. بهخاطر سمی بودن میوههای نرسیده، بهتر است این گیاه دور از دسترس اطفال و حیوانات خانگی قرار بگیرد. اجازه دهید که میوههای این گیاه خودشان روی زمین بیفتد و تحت هیچ شرایطی آنها را خودتان برداشت نکنید، چون مصرف فیسالیسهای نرسیده، میتواند برایتان مشکلساز شود.
کاربردهای گیاه فیسالیس
میوه فیسالیس معمولا بهصورت تازه مصرف میشود. البته این میوه بهخاطر طعم ملسی که دارد، پیشنهادی خوب برای استفاده در سالاد میوه است. البته تکههای این میوه در شربت یا خشک شده آن هم مانند چاشنی بهعنوان چاشنی برای صبحانه یا سالاد مصرف میشود. برخی از افراد از فیسالیس برای مزهدار کردن گوشت و ماهی استفاده میکنند. امروزه محصولات مختلفی مانند شربت، مربا، آب میوه، ژله و… از این میوه تولید شده است. همانطور که گفته شد، این گیاه خواص متعددی دارد و بههمیندلیل از آن برای تهیه دارو یا درمان برخی از بیماریها استفاده میشود. البته این میوه در صنایع مختلفی مانند ساخت لوازم آرایشی بهداشتی، صنایع غذایی و دارویی مورد استفاده قرار میگیرد. البته مدل خشک شده آن هم بهعنوان یک میانوعده کامل و مقوی محسوب میشود.
نحوه کاشت فیسالیس
گیاه فیسالیس به دور روش بذر و نهال تکثیر میشود. پس از خرید بذر فیسالیس از اواخر اسفند تا اوایل فروردین میتوانید نسبت به کاشت این بذرها اقدام کنید. البته کاشت گلخانهای فیسالیس در ایران رایحتر بوده این گیاه را میتوانید در همه فصلها در گلخانه بکارید. برای کاشت بذر این گیاه باید بذرها را ابتدا در سینی نشا کاشته و آنها را آبیاری کنید تا جوانه بزنند. جوانهزنی بذر فیسالیس بین 15 تا 25 روز طول میکشد. پس از گذشت حدود 40 روز، نشاها به ارتفاعی بین 10 تا 20 سانتیمتر خواهند رسید و میتوانید آنها را به گلدان بزرگتر یا زمین اصلی منتقل کنید.
بهترین زمان برای کاشت بذر گیاه فیسالیس در گلخانه، شهریور تا مهرماه است، البته میتوانید این کار را در همه زمانها انجام دهید. در این روش هم باید بذرها را در سینی کشت کاشته و آنها را در خزانه قرار دهید و زمانی که به ارتفاع مناسب رسیدند، آنها را به فضای گلخانه منتقل کنید. معمولا این گیاهها در فاصله 50 سانتیمتری از یکدیگر و ردیفهای 120 سانتیمتری کاشته میشوند. پیشنهاد میشود که فیسالیس را در گلخانه بکارید، چون سرعت رشد آن بیشتر شده و احتمال از مرگ آن بهدلیل شرایط محیطی هم کاهش مییابد.
در ادامه شرایط مورد نیاز این گیاه برای رشد را توضیح خواهیم داد:
نور: میزان نور مورد نیاز برای رشد این گیاه بستگی به منطقه کاشت آن دارد. برای مثال اگر گیاه فیسالیس را در منطقهای سردسیری کاشتهاید، باید روی آن را پلاستیک پوشانده و آن را در محیطی بکارید که بتواند نور مستقیم خورشید را دریافت کند. بهطورکلی این گیاه برای رشد به 4 تا 6 ساعت نور در طول روز نیاز دارد.
آبیاری: از زمان کاشت تا 4 برگی شدن نشاها، باید سطح بستر کاشت همیشه مرطوب باشد، اما پس از شروع دوره رشد، باید زمانی که سطح 5 سانتیمتری خاک خشک شد، آن را آبیاری کنید.
خاک: ترکیبی از پیت ماس، خاک باغچه و کوکوپیت بهترین بستر رشد برای گیاه فیسالیس محسوب میشود. برای کاشت این گیاه باید از خاکهایی غنی استفاده کنید. توجه داشته باشید که pH خاک این گیاه باید بین 5.5 تا 6.5 باشد.
کود: کوددهی میتواند باعث افزایش رشد گیاه فیسالیس و کاهش میوهدهی آن شود، پس نیازی به کوددهی ندارد. فقط بستری غنی برای کاشت آن فراهم کنید تا مواد غذایی مورد نیاز خود را از طریق خاک جذب کند.
هرس کردن: فیسالیس گیاهی پرپشت بوده و باید با هرس کردن رشد آن را کنترل کنید. شما میتوانید زمانی که شاخههای بلندتر از 30 سانتیمتر را هرس کنید تا بیش از حد رشد نکنند.
سخن پایانی
فیسالیس یکی از میوههای لوکس و پر خاصیت است که بهدلیل طعم و خواصش، طرفداران زیادی پیدا کرده است. فیسالیس کاربردهای زیادی در صنایع مختلف داشته و بهصورت تازه هم مورد مصرف قرار میگیرد. در این مطلب سعی کردیم که اطلاعاتی کامل درباره گیاه فیسالیس، میوه و نحوه کاشت آن در اختیارتان بگذاریم. اگر سوال یا تجربهای درباره نگهداری از این گیاه دارید، میتوانید آن را با ما به اشتراک بگذارید.
سوالات متداول
- آیا میوه فیسالیس باعث ناباروری میشود؟
تا امروز تحقیقات معتبری درباره تاثیر این میوه بر باروری منتشر نشده است، اما در گذشته از این گیاه برای جلوگیری از بارداری، سقط جنین استفاده میشده است.
- آیا میوه یا گیاه فیسالیس سمی است؟
میوه نرسیده فیسالیس دارای مادهای به نام سولانین است که میتواند برای بدن خطرناک باشد، پس نباید میوه نرسیده آن را مصرف کرد. برگهای برخی از انواع این گیاه هم سمی هستند و باید دور از دسترس اطفال و حیوانات خانگی قرار بگیرند.
- فیسالیس را میتوانیم در فضای باز بکاریم؟
بله. البته باید توجه داشته باشید که گیاه فیسالیس بومی مناطق گرمسیری است و قدرت زیادی در برابر هوای سرد ندارد. با فراهم کردن شرایط محیطی مورد نیاز، میتوانید این گیاه را در همه مناطق پرورش دهید.