انواع آفات گیاهان آپارتمانی و جلوگیری از آن ها
انواع آفات گیاهان میتوانند بیشتر از هر عامل دیگری باعث از بین رفتن گیاهان شوند. آفات، همان جانورانی هستند که به گیاهان حمله کرده و باعث از بین رفتن آنها میشوند. معمولا آفتها را میتوانید بهراحتی و با چشم غیرمسلح مشاهده کنید. ازجمله مهمترین علائم حمله آفات میتوانیم به سوراخ شدن برگها، زرد و ضعیف شدن برگها، وجود لکههای قهوهای رنگ روی آنها و ظاهر شدن بافتهایی سفید رنگ روی بخشهای مختلف گیاه اشاره کنیم. اگر بهموقع رشد آفات را کنترل نکنید، تعداد این جانوران زیاد شده و ناچار به خرید سم و استفاده از آن برای درمان آفت گیاهان آپارتمانی میشوید. در ادامه به معرفی انواع آفات گیاهان آپارتمانی، نشانهها و روشهای از بین بردن آنها میپردازیم.
مطالعه بیشتر: گیاهان آپارتمانی مقاوم به آفت
انواع آفات گیاهان آپارتمانی چیست؟
آفاتی مانند شپشک، شته، انواع مگس و… میتوانند به گیاه حمله کرده و آسیبهای زیادی به آن وارد کنند. ازجمله علائم حمله آفات، میتوانیم به گزیدگی یا سوراخ شدن بخشهای مختلف گیاه اشاره کرد. البته نشانههایی مانند زردی، ایجاد شدن نقطههایی زرد و نقرهای رنگ، ایجاد تودههایی پنبهای شکل، تار عنکبوت و… نیز جز نشانههایی از آفتزدگی گیاهان است. در ادامه مهمترین آفات گیاهان آپارتمانی و نشانههای حمله آنها را برایتان شرح خواهیم داد.
1- شپشکها
شپشکها، خرطومهای کوچکی دارند و با استفاده از آنها، شیره گیاهان را خارج کرده و از آن تغذیه میکنند که این کار باعث چروکیده شدن برگ و شاخههای گیاه میشود. بهصورت کلی، شپشکها به سه دسته آردآلود، نرم تن و سپردار تقسیم میشوند. برخی از انواع شپشکها، پرزهایی پنبهای شکل روی برگها ایجاد میکنند و میتوانند باعث کاهش فتوسنتز گیاه شوند. این آفات نیز در نهایت باعث از بین رفتن گیاه میشوند.
نشانهها و درمان شپشک
این حشرات با تودههایی سفید رنگ روی برگها قابل تشخیص است. همچنین اگر زیر برگهای گیاه را بررسی کنید، میتوانید نسبت به حضور این حشرات مطمئن شوید. زمانی که گیاه شما مورد حمله این آفت قرار گرفت، میتوانید شاخه آلوده شده را با استفاده از چاقو یا قیچی استریل شده جدا کرده و به مکانی خارج از خانه منتقل کنید. این آفات را هم میتوانید با شستن برگهای آلوده با آب و صابون، از بین ببرید.
2- شته
شته چیست؟ شتهها از شیره گیاه تغذیه میکنند و همین موضوع باعث تغییر ظاهر و فرم بخشهای مختلف گیاه میشود. البته نوعی از شپشک وجود دارد که با ترشح مادهای چسبناک روی بخشهای مختلف گیاه، باعث گسترش این بیماری میشود. این حشرات در رنگهای سبز، نارنجی و خاکستری وجود دارند و در شاخههای جوان یا نوک برگها رشد میکنند.
نشانهها و درمان شته
وجود مادهای چسبناک روی گیاه یا بستر رشد مهمترین نشانه حمله شته به گیاه آپارتمانی است. البته این حشرات بهصورت گروهی حرکت میکنند و میتوانید بهراحتی وجود آنها را تشخیص دهید. برای کاهش احتمال حمله این حشره به گیاهان، بهتر است مراقبت از گیاهان قدیمیتر را افزایش دهید. گیاهان قدیمی بیشتر از دیگر گیاهان مورد حمله این آفت قرار میگیرند. روشهای زیادی برای از بین بردن این گیاه وجود دارد که یکی از آنها، شستن برگهای گیاه با آب و صابون است. برای این کار باید ترکیبی از آب گرم و صابون را با استفاده از پنبه روی بخشهای آلوده گیاه مالیده و پس از گذشت 5 دقیقه، آنها را با آب و صابون بشویید. التبه توجه داشته باشید که این ترکیب نباید با خاک گیاه تماس پیدا کند.
3- کنه
کنه، یکی از انواع آفات گیاهان است که گونههای مختلفی دارد. کنه تار عنکبوتی یکی از انواع کنه بوده و بیشتر از دیگر گونههای این آفت، میتوانند آسیب به گیاهان آپارتمانی وارد کنند. این حشرهها بسیار ریز هستند و با استفاده از خرطوم، شیره گیاهان را میمکند. این کار بهمرور باعث ایجاد برگهای زرد روی گیاه شده و رفتهرفته باعث مرگ گیاهان میشود.
نشانهها و درمان کنه
این نوع کنه، تارهایی روی برگها ایجاد کرده و باعث جذب گرد و غبار شده و فتوسنتز گیاهان را کاهش میدهد. کنه تارعنکبوتی به هوای گرم خشک علاقه دارد و با قرار دادن آن در معرض هوای خنک و شستوشوی برگها، تا حد زیادی میتوانید گسترش این آفت را کنترل کنید. این آفت روی برگها یا بقایای گیاهان مرده استراحت و تخمگذاری میکند، پس قطع کردن گیاهان ضعیف و مرده هم میتواند در کنترل کنه مفید باشد. اگر تعداد این آفات بیشتر از حد ممکن بود، باید از سموم کنه کش برای از بین بردن آنها استفاده کنید.
4- مگس سفید
مگس سفید گیاهان یکی از انواع آفات گیاهان آپارتمانی است که ظاهری شبیه پشه داشته و در نهایت باعث ضعیف شدن گیاه و ریزش برگهای آن میشود. این حشرات شیره و آب موجود در آوندها را کشیده و رشد گیاه را متوقف میکند. سرعت تکثیر این آفت بسیار بالا بوده و درصورت بیتوجهی نسبت به آنها، در مدت زمان کوتاهی تعداد این آفتها زیاد شده و در مدت زمان کوتاهی گیاهتان را از بین میبرند.
نشانهها و درمان مگس سفید
مگس سفید در ساعات روز فعالیت میکنند و بههمیندلیل تشخیص آنها کار آسانی است. برای اطمینان از حضور این آفت، باید تنه گیاه را تکان دهید. اگر پس از انجام این کار، حشرات از روی گیاه پرواز کردند، میتوانید مطمئن شوید که گیاهتان مورد حمله این حشره قرار گرفته است.
مگسهای سفید در ساعات اولیه صبح و پایان روز، در تنبلترین حالت ممکن قرار دارند و برای از بین بردن آنها باید در این ساعات مراحل از بین بردن این حشره را انجام دهید. برای درمان این آفت میتوانید آب را بهصورت مستقیم به حشرهها اسپری کنید. یکیدیگر از کارهایی که برای از بین بردن مگس سفید استفاده میشود، تله چسبی زرد است. شما میتوانید این چسبها را به ساقه یا نزدیک گیاه نصب کنید تا حشرات به آن بچسبند. اسپری حشرهکش، جاروبرقی، ترکیب آب و صابون و روغن چریش روشهای دیگر برای از بین بردن این آفت محسوب میشوند.
5- مگس مدیترانهای
مگس مدیترانه ای یکی از مخربترین انواع آفات گیاهان بوده و در استانهای شمالی کشور، مشهد، یزد، تهران، اصفهان و کرمانشاه یافت میشود. مگس مدیترانهای به بیش از 350 گونه از گیاهان هستهدار، دانهدار، جنگلی، سبزیجات و زینتی حمله میکند. این حشره معمولا زیر برگها یا در میوهها فعالیت میکند و بههمیندلیل از بین بردن آن کار مشکلی محسوب میشود.
نشانهها و درمان مگس مدیترانه ای
این مگس اندازه بزرگی داشته و بهراحتی میتوانید آن را مشاهده کنید. بخشی از بدن مگس مدیترانهای قرمز رنگ بوده و بالهایی زرد با خطهای موازی سیاه دارد. برای از بین بردن این حشره باید از سموم حشره کش استفاده کرده و میوههای آلوده را قبل و بعد از برداشت ضدعفونی کنید. مهمترین کار برای جلوگیری از حمله این آفت، رعایت اصول بهداشتی گیاهان است. اگر گیاه مورد حمله مگس مدیترانهای قرار گرفته، باید بخشهای آلوده را جدا کرده و بسوزانید.
6- پشه سیاه
پشه سیاه گلدان جز رایجترین آفات گیاهان بوده و گونههای مختلفی دارد که هرکدام به یک شکل میتوانند باعث آسیب به گیاهان شوند. دوره رشد این پشهها حدود یک هفته بوده و در این مدت زمان کوتاه، بیش از 300 تخم میگذارند. لاروها پس از گذشت 6 روز به دنیا میآیند و از مواد آلی موجود در خاک و ریشه تغذیه میکنند. این آفت معمولا در فصل پاییز و زمستان به گیاهان آپارتمانی حمله میکنند.
نشانهها و مبارزه با پشه سیاه
این حشره قابل مشاهده بوده و میتوانید بهراحتی آن را اطراف گیاه مشاهده کنید. برای پیشگیری از حمله این آفات باید آبیاری را به اندازه و از پایینترین قسمت گیاه انجام دهید. روشهای مختلفی مانند استفاده از مایع سفید کننده، روغن ابزاری نیم و حشرهکشهای حاوی آزادیراختین جز مطمئنترین روشها برای از بین بردن این گیاه محسوب میشود. لاروهای پشه سیاه برای رشد به خاکی مرطوب نیاز دارد، شما با آبیاری پس از خشک شدن کامل خاک میتوانید تا حد زیادی از شر این آفت خلاص شوید. درصورت اطمینان از وجود این آفت، لایه بالایی خاک را دور بریزید.
7- کرمهای برگخوار
این کرمها که جز انواع آفات گیاهان محسوب میشوند، درواقع همان نوزادهای پروانه هستند. کرمهای برگخوار در رنگهای سبز یا قهوهای مشاهده میشوند. این آفات با خوردن برگ و بخشهای هوایی گیاه، باعث وارد شدن آسیب به گیاهان آپارتمانی میشوند. درصورتی که برای از بین بردن این کرمها کاری انجام ندهید، میتوانند بهطور کامل گیاهتان را از بین ببرند. کرمهای برگخوار از طریق تخمگذاری پروانهها یا خاکهای آلوده به گیاهان حمله میکنند.
علائم کرم برگ خوار و مبارزه با آن
این کرمها بهطور کامل قابل مشاهده هستند و میتوانید آنها را به محلی دیگر منتقل کنید. برای جلوگیری از حمله کرمهای برگخوار از کاشت گیاهان آپارتمانی در خاکهای آلوده باغچه یا مزرعه خودداری کنید. البته شما میتوانید این کرمها را در صندوقهایی پر از برگ قرار دهید تا بهراحتی پیله تولید کرده و روند رشد خود را کامل کنند.
8- کرمهای ریشهخوار
این آفات در واقع نوعی سوسک هستند که با جویدن بخشهای مختلف ریشه، باعث وارد شدن آسیب به گیاه میشوند. کرمهای ریشهخوار سفید رنگ هستند و توسط خاکهای آلوده به گیاه حمله میکنند.
علائم ریشه خوار و مبارزه با آن
اگر نکات نگهداری از گیاه را بهطور کامل انجام دادهاید، اما همچنان گیاه آپارتمانی شما در حال پژمرده شدن بود، باید خاک را بررسی کنید. درصورت آلوده شدن خاک به این آفت، میتوانید از سموم مخصوص برای از بین بردن آنها استفاده کنید. البته پیشنهاد میکنیم که خاک را بهطورکامل عوض کنید. برای جلوگیری از حمله این آفت، بهتر است قبل از کاشت گیاه، خاک را ضدعفونی کنید تا لاروهای کرمها از بین بروند.
9- کرم خراط
کرم خراط چیست؟ این کرم تنهخوار بوده و احتمال حمله آن به گیاهان آپارتمانی کم است. کرم خراط تنه درختان را سوراخ کرده و با ایجاد حفره از شهد موجود در آوندهای گیاه تغذیه میکند. این کرم زرد رنگ بوده و روی آن خالهایی سیاه رنگ وجود دارد. درصورت حمله این آفت به درختان و عدم جلوگیری از رشد و فعالیت، تنه درختان توسط این جانوران خورده شده و رفتهرفته بهطورکامل از بین میروند.
نشانههای کرم خراط و مبارزه با آن
این کرمها با چسبیدن به تنه درخت و گیاه، شروع به خراطی و کندن آن کرده و در آن شروع به تخمریزی میکند. اگر روی ساقه گیاهان، سوراخهایی مشاهده کردید یا کنار گیاه، خردههای چوب ریخته بود، باید از حضور این آفت مطمئن شوید. برای جلوگیری از رشد کرم خراط، باید درون حفرههای ایجاد شده را با خمیر آنتی تارلو پوشانده و ورودی حفره را با چسب چوب یا نایلون بپوشانید.
10 – کرم خاکی
کرم خاکی یکی از انواع آفات گیاهان است که در نهایت باعث خشک شدن گیاه میشوند. اگر این کرمها باعث از بین رفتن گیاه شوند، شما میتوانید مشاهده کنید که بخشهای بالایی گیاه کاملا سالم و شاداب هستند، اما ساقه و بخشهای پایینی گیاه از بین رفتهاند. ممکن است بهخوبی از یک گیاه مراقبت کرده باشید، اما ناگهان بمیرد. در چنین شرایطی باید خاک گلدان را خالی کرده و بررسی کنید که آیا کرمهای خاکی در آن وجود دارند یا نه؛ اگر این آفت در خاک وجود داشت، مطمئن باشید که گیاه توسط آن از بین رفته است.
نشانهها و راههای مبارزه با کرم خاکی
اگر متوجه شدید که خاک نمیتواند بهخوبی آب را جذب کند، باید متوجه شوید که کرمهای خاکی در خاک حضور دارند. اگر بعد از آبیاری این جانوران سر از خاک بیرون نیاوردند، میتوانید سطح آب را بررسی کنید، چون فضولات این کرمها روی سطح آب شناور میشود.
برای جلوگیری از ورود کرم خاکی باید قبل از کاشت، گلدان را شسته و خاک را ضدعفونی کنید. شاید تخمها در خاک وجود داشته باشد و پس از آبیاری سر از تخم دربیاورند. از گلدانهای پایهدار استفاده کرده و تحت هیچ شرایطی گلدان را به بیرون از خانه منتقل نکنید، چون ممکن است کرمهای خاکی به داخل گلدان بروند. درصورت اطمینان از حضور این آفت، میتوانید از سم استفاده کرده یا خاک را عوض کنید.
11- گوش خیزک
بدن این حشره قهوهای رنگ بوده و دمی انبرک شکل دارد. گوش خیزک معمولا روی برگها قابل مشاهده نیست و بیشتر اوقات، شبها به گیاه حمله کرده و از برگ و گلبرگها تغذیه میکند. این حشره هم در مدت زمان کوتاهی گسترش مییابد و درصورت عدم کنترل رشد آن، میتواند به همه گیاهانتان آسیب وارد کند.
نشانه ها و راه های مبارزه با گوش خیزک
گوش خیزک برای تغذیه از شیره گیاهان، برگها را بهصورت نامنظم سوراخ میکند. شما برای اطمینان از حضور این حشره، باید گیاهان را روزانه بررسی کنید تا درصورت وجود سوراخ، نسبت به از بین بردن این حشره اقدام کنید. بهترین راه برای از بین بردن گوش خیزک، کشتن آن است. شما میتوانید این حشره را بهصورت دستی از بین ببرید. البته در برخی موارد، میتوانید از سموم دفع حشرات برای کشتن این آفت استفاده کنید.
12- لکه برگی
لکه برگی هم یکی از انواع آفات گیاهان آپارتمانی محسوب میشود که درصورت عدم توجه، میتواند همه بخشهای گیاه را در بر بگیرد. این بیماری در ریشه، ساقه و برگها رشد میکند. همانطور که از نام این بیماری هم مشخص است، لکههای قهوهای رنگ روی بخشهای مختلف گیاه ظاهر شده و کمکم همه بخشها را در بر میگیرد. بیماری لکه برگی قابل درمان است و باید برای جلوگیری از وارد شدن آسیب به دیگر گیاهان، درمانهای لازم را انجام دهید.
نشانهها و راه های مبارزه با لکه برگی
این بیماری با لکههایی قهوهای رنگ روی برگ گیاهان خود را نشان میدهد و پس از مشاهده اولین نشانهها، باید کارهای لازم را برای درمان انجام دهید. بهترین راه برای درمان بیماری لکه برگی و جلوگیری از گسترش آن، حذف برگهای آلوده است. شما باید برگهای آلوده را با استفاده از یک چاقو یا قیچی استریل شده جدا کرده و به مکانی دور از دیگر گیاهان منتقل کنید.
13- حشرات دوبال قارچ خوار
این حشرات معمولا روی کمپوستها تخمگذاری میکنند تا لاروهای آنها بتوانند از مواد آلی کود تغذیه کنند. این آفات آسیبی به ریشه وارد نمیکنند و فقط باعث کاهش مواد آلی موجود در کودها میشوند.
نشانهها و راههای مبارزه با حشرات دویال قارچ خوار
برای از بین بردن این آفات باید سم مالاتیون را در آب حل کرده و روی خاک بریزید. البته باید این سم را طبق دستورالعمل نوشته شده مصرف کنید تا آسیبی به گیاه وارد شود.
14- آفات سپردار
این آفات باعث پوسته پوسته شدن ساقه و وجود برآمدگیهایی روی آن شده و موجب مردن گیاه میشوند. آفات سپردار معمولا به همه بخشهای گیاه حمله میکنند. آفات سپردار، خرطوم خود را به بافتهای مختلف گیاه وارد کرده و علاوهبر ترشح یک ماده سمی، شیره گیاه را مکیده و از آن تغذیه میکنند. این حشرات معمولا به گیاهانی مانند دراسنا، آرالیا، فیکوس، سرخس و پیچکها حمله میکنند.
نشانهها و راههای مبارزه
این نوع آفات فلس دار هستند و معمولا بهصورت لکههایی بیضی شکل زیر برگ و نزدیک رگبرگها تجمع میکنند. آفات سپردار در رنگهای سبز و زرد رشد میکنند و بهدلیل هم رنگ بودن آنها با برگ، تشخیص وجودشان با چشم غیرمسلح تقریبا غیر ممکن است. اگر تعداد این آفات کم بود، میتوانید با استفاده از آب و صابون و یک مسواک، حشرات را از گیاه جدا کرده و گیاه را با آب ولرم بشویید. اگر تعداد این حشرات زیاد باشد، باید برای از بین بردن آنها از سموم حشرهکش استفاده کنید. البته آفات سپردار دارای یک پوشش و محافظ هستند که از آنها دربرابر سموم محافظت میکند، پس بهتر است از سموم سیستمیک برای از بین بردن این آفات استفاده کنید.
چگونگی دفع آفات گیاهان
بدون شک سم پاشی گیاهان آپارتمانی پس از آلوده شدن آنها به آفت، یکی از موثرترین روشها برای از بین بردن آفات محسوب میشود. البته روشهای دیگری هم وجود دارد که با انجام آنها میتوانید تا حد زیادی از حمله انواع آفات گیاهان جلوگیری کنید. مهمترین نکته، آبیاری منظم و اصولی است. شما باید آبیاری را طبق شرایط مناسب گیاه انجام دهید تا از تجمع آب در گلدان یا زیرگدانی جلوگیری کنید. چند روش هم برای درمان آفت گیاهان آپارتمانی وجود دارد که در ادامه به آنها اشاره خواهیم کرد:
- ریختن پودر دارچین یا فلفل روی خاک
- آبیاری غرقابی برای کشتن لاروهای موجود در خاک (این کار را یک یا دو بار در ماه انجام دهید)
- قرار دادن چند حبه سیر در خاک
- عدم استفاده از کودهای حیوانی تازه و پوسیده نشده
- تعویض خاک گلدان در زمان مناسب
سخن پایانی
انواع آفات گیاهان آپارتمانی جز مهمترین عواملی هستند که میتوانند باعث مرگ گیاه شوند. اگر نتوانید در زمان مناسب، رشد این آفات را متوقف کنید، آسیبهای زیاد و جدی به گیاه شما وارد خواهد شد. اگر گل و گیاهان آپارتمانی حالت طبیعی و شادابی خود را از دست دادند، میتوانید سوالات خود را از ما بپرسید تا کارشناسانمان راهنماییتان کنند.
سوالات متداول
- چطور میتوانیم از حمله آفات به گیاهان آپارتمانی جلوگیری کنیم؟
شما با آبیاری منظم و اصولی، تعویض به موقع خاک گلدان و رعایت بهداشت گیاهان تا حد زیادی میتوانید از حمله آفات جلوگیری کنید.
- مهمترین آفات گیاهان آپارتمانی کدامند؟
کرم ریشهخوار، شته، شپشک، کنه، گوش خیزک، کرم خاکی و پشه سیاه، جز مهمترین آفات گیاهان محسوب میشوند.
- حمله آفت به گیاهان آپارتمانی چه علائمی دارد؟
ازجمله مهمترین علائم حمله آفات به گیاهان، وجود عسلک یا تار عنکبوت روی برگها و ضعیف شدن گیاهان است.