آشنایی با انواع سم های گیاهان
حفظ سلامت گیاهان در برابر آفات و بیماریها نیاز به استفاده از سموم مناسب دارد. بسیاری از افراد برای مقابله با قارچها، حشرات و سایر آفات، اقدام به خرید سم میکنند. شناخت انواع سم گیاهان و انتخاب سم مناسب، بسته به نوع گیاه و شدت آلودگی، اهمیت زیادی دارد. در ادامه، با کاربردهای این سموم بیشتر آشنا میشویم.
اهمیت استفاده از سم برای گیاهان و باغها
آفات مختلف میتوانند باعث کاهش رشد، زرد شدن برگها و حتی مرگ گیاه شوند. سموم کشاورزی و باغبانی بهعنوان یک راهکار موثر برای کنترل این مشکلات شناخته میشوند. برخی از انواع آفات گیاهان آپارتمانی مانند شته، کنه و سفیدبالک میتوانند آسیبهای جدی به گیاهان خانگی وارد کنند. استفاده صحیح از سموم، نهتنها گیاهان را در برابر آفات حفظ میکند، بلکه محیط زندگی را نیز از آسیبهای ناشی از تکثیر این آفات مصون نگه میدارد.
انتخاب سم مناسب و رعایت دستورالعملهای مصرف میتواند اثربخشی بالایی داشته باشد. انواع سم گیاهان شامل ترکیبات متنوعی است که هرکدام ویژگی و کاربردهای خاص خود را دارند. برخی از سموم بر روی آفات خاصی اثرگذار هستند و برخی دیگر طیف وسیعی از آفات را کنترل میکنند، پس باید با اطلاعات کامل آنها را انتخاب کنید تا بهترین نتیجه را شاهد باشید.
طبقه بندی انواع سم
سموم گیاهی بر اساس نحوه تاثیر گذاری و ورود به بدن آفت به چند دسته کلی تقسیم میشوند که در ادامه به بررسی آنها خواهیم پرداخت. انواع سم گیاهان شامل موارد مختلفی است که هر کدام ویژگیهای خاصی دارند و در ادامه آنها را بررسی میکنیم.
سم گوارشی
همانطور که از نام آنها هم مشخص است، این نوع سمها از طریق دستگاه گوارشی آفات وارد بدن آنها شده و باعث مرگ تدریجی میشوند. این سموم بیشتر برای مقابله با آفات جونده مانند لاروهای پروانهای، ملخها و برخی سوسکها استفاده میشوند. سموم گوارشی معمولاً بهصورت طعمه مصرف میشوند و برای آفات خاصی که از برگ یا ریشه گیاه تغذیه میکنند، کارایی بالایی دارند. یکی از مزایای این سموم، تأثیر طولانیمدت آنهاست که باعث کنترل تدریجی آفات میشود. با این حال، برای اثربخشی بهتر، این سمها باید در محیطی که احتمال مصرف آنها توسط آفات بیشتر است، مورد استفاده قرار گیرند. ترکیبات این نوع سم معمولا پایدار بوده و تأثیر آن برای مدت طولانی باقی میماند.
سم تدخینی
سموم تدخینی به صورت گاز در محیط پخش میشوند و برای کنترل آفات موجود در انبارها، گلخانهها و محیطهای بسته مناسب هستند. این نوع سم معمولاً برای از بین بردن حشرات موذی به کار میروند. انواع سم گیاهان که به صورت تدخینی عمل میکنند، میتوانند به درون ساختار گیاه نفوذ کرده و آفات را از بین ببرند. این سموم معمولاً نیاز به شرایط خاصی برای استفاده دارند و بهتر است در فضاهای بسته مورد استفاده قرار بگیرند. به دلیل قدرت بالای نفوذ، سموم تدخینی به سرعت روی آفات تأثیر گذاشته و آنها را از بین میبرند. استفاده از این نوع سم باید با احتیاط انجام شود تا تاثیر منفی روی سایر جانداران نداشته باشد.
سم تماسی
سموم تماسی به محض برخورد با بدن آفت، فعال میشوند. این نوع سم برای آفات مکنده مانند شته و کنهها کارایی بالایی دارد. همچنین، این سمها معمولا در زمان کمی تاثیر خواهند گذاشت و به سرعت باعث از بین رفتن آفات میشوند. استفاده از انواع سم گیاهان بهصورت تماسی باعث میشود که آفات بدون نیاز به تغذیه از گیاه از بین بروند. این سمها معمولا روی سطح برگ و ساقه گیاهان باقی میمانند و به محض تماس با آفات، آنها را از بین میبرند. برای اثربخشی بیشتر، سموم تماسی باید در زمان مناسب و با دوز توصیهشده مصرف شوند. بسیاری از کشاورزان از این نوع سم برای کنترل سریع آفات استفاده میکنند.
سموم نفوذی
این نوع سم از سطح برگ یا ساقه گیاه جذب شده و به لایههای داخلی گیاه نفوذ میکند. آفات بر اثر تماس غیرمستقیم با این سم از بین میروند، بدون اینکه مستقیماً آن را مصرف کنند. سموم نفوذی معمولا برای مقابله با آفات پنهان مانند کنهها به کار میروند. سموم نفوذی یک گزینه ایدهآل برای کنترل آفات مخفی محسوب میشوند. این سموم به آرامی در اجزای مختلف گیاه پخش شده و باعث از بین رفتن آفات میشوند. با توجه به اثر گذاری طولانیمدت، انواع سم گیاهان نفوذی برای شرایطی که نیاز به کنترل پایدار آفات وجود دارد، مورد استفاده قرار میگیرند. انتخاب نوع مناسب این سمها میتواند تاثیرات مثبتی بر سلامت گیاهان داشته باشد.
سموم سیستمیک
این سموم از طریق ریشه یا برگ گیاه جذب شده و در همه بافتهای گیاه جریان پیدا میکنند. آفات با تغذیه از بخشهای آلوده به سم ابتدا، مسموم شده و سپس از بین میروند. سموم سیستمیک برای مبارزه با آفات داخلی گیاهان مانند برخی سوسکهای برگخوار و شتهها موثر هستند. سموم سیستمیک معمولا اثر طولانیتری نسبت به سایر انواع سم گیاهان دارند. این سموم در بافت گیاه باقی مانده و برای مدت طولانی از گیاه در برابر آفات مختلف محافظت میکنند. یکی از مزایای مهم این نوع سم، کنترل آفات داخلی است که با روشهای دیگر از بین نمیروند. سموم سیستمیک به دلیل تأثیرگذاری بالا، در بسیاری از باغها و گلخانهها مورد استفاده قرار میگیرند.
انواع سم آفت کش
برخی از پرکاربردترین سم آفت کش که شما میتوانید از آنها استفاده کنید در ادامه آورده شده است:
- سم دیازینون: یک حشرهکش تماسی و گوارشی است و برای از بین بردن شتهها، مگسها، مورچهها و برخی آفات خاکزی استفاده میشود.
- سم مالاتیون: این سم، یک حشرهکش فسفره روی آفات مکنده مانند شتهها و کنهها بوده و قدرت اثرگذاری بالایی دارد.
- سم کونفیدور: یک سم سیستمیک موثر است که در بافت گیاه جذب شده و برای کنترل آفاتی مانند سفید بالک، شته و کنهها استفاده میشود.
- سم پرمترین: این سم یک حشرهکش تماسی است که برای مقابله با آفات باغی و خانگی مانند پشهها و سوسکها کاربرد دارد.
- سم کارباریل: کارباریل نوعی حشرهکش گوارشی بوده که برای کنترل ملخها، سوسکها و برخی آفات برگی استفاده میشود.
- سم ایمیداکلوپراید: این سم یک آفتکش سیستمیک قوی برای از بین بردن آفات مکنده مانند شتهها و تریپس است.
- سم فنیتروتیون: فنیتروتیون یک حشرهکش تماسی و گوارشی است که روی آفات جونده و مکنده تاثیر زیادی دارد.
انواع سم گیاهان قارچ کش
انواع سم قارچ کش به دو نوع سیستمیک و تماسی تقسیم میشود. سموم سیستمیک مانند تبوکونازول و کاربندازیم به داخل بافت گیاه نفوذ کرده و قارچها را از بین میبرند، درحالیکه سموم تماسی مانند بردوفیکس و مانکوزب روی سطح برگ و ساقه تاثیر گذاشته و از گسترش بیماریهای قارچی جلوگیری میکنند. در ادامه این سموم را به شما معرفی میکنیم.
- سم مانکوزب: قارچکش تماسی با طیف وسیع که برای کنترل بیماریهایی مانند سفیدک سطحی و زنگ گیاهان استفاده میشود.
- سم کاربندازیم: این سم یک قارچکش سیستمیک مؤثر برای جلوگیری و درمان بیماریهای قارچی مانند پوسیدگی ریشه و لکه برگی است.
- سم بردوفیکس: بردوفیکس قارچکش مسی است که برای کنترل قارچهای برگ، ساقه و ریشه در گیاهان زینتی و درختان میوه کاربرد دارد.
- سم تبوکونازول: یک قارچکش سیستمیک با اثر طولانیمدت که برای مقابله با بیماریهای قارچی خاکزی استفاده میشود.
- سم کاپتان: قارچکش محافظتی و درمانی بوده و برای کنترل لکههای قارچی، سفیدک و پوسیدگی ریشه مؤثر است.
- سم پروپیکونازول: این سم هم یک قارچکش سیستمیک که برای جلوگیری از بیماریهای قارچی مانند زنگ غلات و سفیدکها مورد استفاده قرار میگیرد.
- سم متالاکسیل: قارچکش سیستمیکی که برای کنترل بیماریهای قارچی خاکزاد مانند بوتهمیری و پوسیدگی طوقه استفاده میشود.
بهترین سم برای گیاهان آپارتمانی
انتخاب سم برای گیاهان آپارتمانی، باید با دقت انجام شود تا علاوه بر کنترل آفات، کمترین آسیب را به گیاه و محیط اطراف وارد کند. همانطور که گفته شد، سموم سیستمیک مانند کونفیدور برای از بین بردن آفات مکندهای مثل شته و سفید بالک مناسب هستند، درحالیکه مالاتیون و دیازینون برای مقابله با کنهها و تریپسها کاربرد دارند. همچنین، استفاده از سموم بیولوژیک و محلولهای طبیعی مانند روغن چریش یا صابون حشرهکش، گزینههای ایمنی برای کنترل آفات گیاهان آپارتمانی محسوب میشوند. نمیتوان بهطور قطعی یک سم را برای گیاهان آپارتمانی معرفی کرد، اما در ادامه آنها را به شما معرفی میکنیم تا با اطلاعات کامل بتوانید سم را انتخاب کنید.
سم مالاتیون
مالاتیون یکی از رایجترین حشرهکشهای مورد استفاده در صنعت کشاورزی است. این سم تاثیر سریعی داشته و برای کنترل شتهها، کنهها و برخی از حشرات جونده کاربرد دارد. با این حال، باید دقت داشته باشید که این سم بهدرستی در آب حل شده و طبق دستورالعمل مصرف شود.
سم دیازینون
دیازینون یک حشرهکش قوی است که بهصورت تماسی و گوارشی عمل میکند. این سم برای کنترل طیف وسیعی از آفات ازجمله مورچهها، مگسها، سوسکها و برخی حشرات مکنده مناسب است. بهتر است در فواصل زمانی مشخص از این سم استفاده شود تا از ایجاد مقاومت در آفات جلوگیری شود.
سم کونفیدور
کونفیدور یک سم سیستمیک است که پس از جذب شدن در بافتهای گیاه، آفات مکنده را از بین میبرد. این سم برای کنترل سفید بالک، شته و کنه بسیار مؤثر است و اثر آن تا چند هفته پس از استفاده باقی میماند. این سم نیز باید طبق دستورالعمل نوشته شده روی بستهبندی استفاده شود تا آسیبی به گیاهان وارد نشود.
سخن پایانی
شناخت انواع سم گیاهان و نحوه استفاده از آنها به شما کمک میکند تا بهصورت اصولی از گیاهان خود در برابر آفات و بیماریها محافظت کنید. انتخاب یک سم آفت کش یا سم قارچ کش مناسب، بسته به نوع گیاه و آفت، اهمیت زیادی دارد. اگر قصد خرید سم را دارید، حتماً به ترکیبات، روش مصرف و میزان تاثیرگذاری آن توجه کنید تا بهترین نتیجه را برای گیاهان خود به دست آورید. برای اطلاعات کاملتر بهمنظور انتخاب سمی مناسب، میتوانید با کارشناسان ما در تماس باشید.
سوالات متداول
- چگونه بهترین سم را برای گیاهان آپارتمانی انتخاب کنیم؟
بهترین سم برای گیاهان آپارتمانی، سمی کمخطر و مؤثر است. سموم سیستمیک مانند کونفیدور برای آفات مکنده و مالاتیون یا دیازینون برای دیگر آفات پیشنهاد میشوند.
- تفاوت سم قارچ کش سیستمیک و تماسی چیست؟
سم قارچ کش سیستمیک مانند کاربندازیم در بافت و آوندهای گیاه نفوذ کرده و قارچها را از بین میبرد، درحالیکه سموم تماسی مانند مانکوزب فقط روی سطح گیاه باقی میمانند و از گسترش قارچ جلوگیری میکند.
- هر چند وقت یکبار باید از سم آفتکش استفاده کرد؟
بسته به نوع آفت و سم، معمولاً هر 10 تا 15 روز یکبار باید گیاهان را سمپاشی کنید. برای جلوگیری از مقاوم شدن آفات، بهتر است بهصورت دورهای سم را تغییر دهید.