آشنایی با گیاه گل سنگ و نحوه نگهداری از آن

اگر به نگهداری گیاه گل سنگ و پرورش آن در خانه فکر می‌کنید، بدون شک یکی از بهترین گیاهان خانگی را انتخاب کرده‌اید. گلسنگ با وجود برگ‌های ساده‌اش، ظاهری بسیار خوش نقش‌ونگار و چشم‌گیر دارد. جالب است بدانید، نماد گل سنگ با اسم آن ارتباط مستقیم دارد. در صورتی که می‌خواهید از نحوه نگهداری از گل سنگ و تکثیر آن مطلع شوید تا پایان همراه بلاگ دمبرگ باشید.

معرفی گل سنگ و انواع آن

گل سنگ گیاهی چندساله و جز خانواده پاخرسیان است. این گیاه در ایران بیشتر با نام گلسنگ شهرت دارد و نام علمی آنHypoestes phyllostachya  است. گل سنگ متعلق به بومی جنوب شرق آسیا، آفریقای جنوبی و ماداگاسکار بوده و بیشتر در این مناطق رشد می‌کند. این گیاه به‌دلیل وجود لکه‌های فراوانی که روی برگ‌هایش دارد، در انگلیسی آن را به گیاه سنگ یا گیاه خالخالی می‌شناسند.

انواع گلسنگ در رنگ‌بندی متفاوت دیده می‌شوند. از رایج‌ترین انواع گل سنگ می‌توان به گونه کامینا (برگ‌های سبز تیره با خال‌هایی قرمز)، گلسنگ کانفتی (برگ‌هایی سبزرنگ با خال‌هایی به ‌رنگ سفید، صورتی، قرمز یا شرابی) و گل سنگ لکه‌ای (برگ‌های سبزرنگ با لکه‌هایی به رنگ‌های سفید، صورتی و قرمز) اشاره کرد.

ویژگی‌های ظاهری و نماد گل سنگ

برگ‌های این گیاه ظاهری بیضی شکل دارد و دارای خال‌هایی به رنگ سفید، صورتی، سبز و قرمز است. این گیاه در مناطق بومی تا ۹۰ سانتی‌متر رشد می‌کند، ولی در فضای خانه ارتفاع آن نهایت به ۴۰ سانتی‌متر می‌رسد. همان‌طور که از نام گلسنگ مشخص است، از گل سنگ به نشانه سرسختی، و شکوه تعبیر می‌شود.

شرایط مورد نیاز برای پرورش و نگهداری از گل سنگ

هر گیاهی برای رشد هرچه بهتر، به شرایطی خاص برای نگهداری نیاز دارد. روش نگهداری گل سنگ باید درست و طبق یک برنامه اصولی باشد تا در نهایت به گیاهی زیبا و سالم دست پیدا کنید. در ادامه همه نکات مهم که برای نگهداری گیاه گل سنگ لازم است را گفته‌ایم تا عمر گیاه محبوب‌تان بیشتر شود.

خاک و کود دهی

اگر می‌خواهید پرورش گل سنگ به بهترین شکل ممکن انجام شود، حتما از خاک ارگانیک، غنی و با زهکشی خوب استفاده کنید. برای زهکشی مناسب می‌توانید پرلیت یا پوکه را با خاک مخلوط کرده و گیاه را در آن بکارید. از مهمترین شرایط نگهداری گل سنگ، کود دهی به آن است؛ فرقی نمی‌کند گیاه را در باغچه می‌کارید یا گلدان، در هر صورت کود دهی امری بسیار مهم است.

اگر گیاه در باغچه کاشته شده، هر بهار مقداری کمپوست را با خاک گیاه ترکیب کنید. در صورتی که گلسنگ در گلدان کشت شده و در آپارتمان نگهداری می‌کنید، از کود‌های ارگانیک مخصوص گیاهان خانگی تهیه کرده و در طول فصل رویش گیاه، ماهانه درون خاک بریزید.

نور؛ روش نگهداری گل سنگ

در صورتی که گل سنگ خارج از محیط خانه قرار دارد، بهتر است آن را در مکانی نیمه سایه قرار دهید. اگر پرورش گل سنگ را در خانه انجام می‌دهید، حتما گیاه را در مکانی در معرض نور زیاد قرار دهید. توجه داشته باشید که نور بیش‌ازحد می‌تواند باعث کم رنگ شدن برگ گیاه شود. همچنین کمبود نور در طولانی مدت باعث بی‌رنگ شدن یا کم پشت شدن برگ‌های گیاه می‌شود.

دما؛ پرورش گل سنگ

در روش نگهداری گل سنگ توجه کنید که این گیاه به دمایی حدود 21 تا 26 درجه سانتی‌گراد نیاز دارد و در این دما می‌تواند رشد بهتری داشته باشد. گل سنگ ترجیح می‌دهد در محیطی مرطوب زندگی کند. اگر محیط خانه خشک است، برای تامین رطوبت کافی با استفاده از آب‌پاش، آب را اطراف گیاه اسپری بزنید. همچنین با قرار دادن دستگاه بخور در نزدیکی گیاه یا قرار دادن آن در مکان‌هایی مثل آشپزخانه رطوبت مورد نیاز گیاه را فراهم کنید.

آبیاری؛ نگهداری گیاه گل سنگ

یکی از مهمترین نکات که باید درباره شرایط نگهداری گل سنگ بدانید، مرطوب بودن همیشگی خاک است. علت پژمرده شدن گل سنگ می‌تواند به‌خاطر خشک شدن بیش‌ازحد خاک گیاه باشد؛ خشکی در طولانی مدت ممکن است منجر به مرگ گیاه شود. همچنین خیس بودن زیادی خاک باعث پوسیدگی ریشه‌های گیاه شده و در نهایت موجب پایان عمر گل سنگ خواهد شد. اگر در نگهداری گیاه گل سنگ، آبیاری را طبق اصول پیش ببرید، گیاه به‌خوبی رشد می‌کند. هر زمان نیمه بالایی خاک خشک شد، بهترین زمان آبیاری گیاه است. می‌توانید با انگشت خود بخشی از خاک روی گلدان را کنار زده و رطوبت لایه زیرین خاک را بسنجید. اگر خاک به‌طور کامل خشک شده بود، باید آبیاری را انجام دهید.

روش های نگهداری از گل سنگ

اگر شرایط رشد خوبی برای گیاه فراهم کنید، گل سنگ با رشد خوبی همراه است. این گیاه به رسیدگی و مراقبت نیاز دارد که در ادامه به روش نگهداری گل سنگ اشاره کرده‌ایم.

هرس کردن گیاه گلسنگ

گیاه گلسنگ بسیار مستعد کم پشت شدن است؛ برای جلوگیری از این مشکل، گیاه را هرس کنید. بدین منظور به‌وسیله قیچی یا ناخن‌های دست‌تان، دو برگ بالایی هر ساقه را به‌صورت هفتگی جدا کنید. با انجام این کار، عمر گل سنگ بیشتر شده و سرعت رشد بیشتری خواهد داشت.

شرایط نگهداری گل سنگ در زمستان

با توجه به این‌که، گل سنگ یک گیاه گرمسیری است و با قرار دادن آن در هوای سرد، عمر گل سنگ به پایان می‌رسد. اگر در مناطق سردسیر زندگی می‌کنید، با کاهش دما زیر ۱۳ درجه سانتی‌گراد، حتما گیاه را به داخل خانه منتقل کنید. در صورتی که گلسنگ را در باغچه کاشته‌اید، ساقه‌های گیاه را قطع کنید یا با استفاده از یک ظرف شیشه‌ای آن را بپوشانید.

روش تکثیر گل سنگ

در نحوه نگهداری گل سنگ و تکثیر آن می‌توانید تکثیر را با استفاده از دو روش بذر یا قلمه زدن ساقه انجام دهید.

پرورش گل سنگ از طریق بذر

کاشت بذر گل سنگ را در اوایل فصل بهار و بعد از آخرین سرمای هوا انجام دهید. ابتدا قبل از کاشت، بذرها را به‌مدت 24 تا 48 ساعت در آب ولرم بخیسانید. سپس بذرها را در خاکی مرطوب و گرم (مخلوط پیت ماس و پرلیت) در سینی بذر یا گلدان به عمق 0.5 سانتی‌متر بکارید. بعد از یک یا دو هفته بذرها را به گلدان منتقل کنید.

درصورت استفاده از خاک یا بسترهای دیگر درصد جوانه‌زنی کاهش می‌یابد؛ همچنین ممکن است، بذرها سبز نشوند. بهتر است بستر کشت از نور مستقیم آفتاب دور باشد. برای حفظ رطوبت و تسهیل جوانه‌زنی گلسنگ، یک لایه پلاستیک شفاف بر روی بستر کاشت بذرها بکشید. بذرها در طی دو هفته شروع به جوانه زدن می‌کنند؛ با بزرگتر شدن نهال‌ها، پلاستیک را از روی گیاه بردارید. شما می توانید انواع بذر گل های آپارتمانی و زینتی خزیداری کنید و از مشاوران ما جهت پرورش آن ها کمک بگیرید.

پرورش گلسنگ از طریق قلمه زنی

در نحوه نگهداری گل سنگ و تکثیر آن از طریق قلمه زنی به یک ساقه سالم و بالغ حدود 7 تا 10 سانتی‌متری از گیاه نیاز دارید. قلمه زنی را می‌توانید از اوایل اردیبهشت ماه تا اوایل مهرماه انجام دهید. با استفاده از قیچی یا چاقوی تیز، قلمه را از گیاه جدا کرده و انتهای ساقه را درون هورمون ریشه‌زا قرار دهید. سپس قلمه گلسنگ را درون خاکی گرم و مرطوب بکارید. قلمه را در مکانی قرار دهید که در معرض نور مستقیم خورشید نباشد. می‌توانید قلمه را با نایلون یا کیسه شفاف پلاستیکی بپوشانید تا ریشه‌دهی با سرعت بیشتری انجام شود.

بعد از حدود یک هفته، قلمه ریشه می‌زند و روند رشد آن آغاز می‌شود. با ریشه‌زنی قلمه، پلاستیک را بردارید. می‌توانید برای رشد بهتر، گیاه را با کود مایع تغذیه کرده و سپس آن را در گلدانی با قطر دهانه ۱۰ سانتی‌متر بکارید. اگر ریشه دهی را در آب انجام داده‌اید، هنگامی که طول ریشه‌ها به ۵ سانتی‌متر رسید، قلمه را خارج کرده و در گلدان مناسب بکارید.

رایج ترین بیماری های گل سنگ و نحوه تشخیص و درمان

در صورتی که گیاه، مورد حمله آفت‌هایی مانند مگس‌های سفید، شپشک آردی، شته‌، کنه‌های عنکبوتی، تریپس و مگس سیاه قرار بگیرد، باید هر چه سریع‌تر مراحل درمان گیاه و سم‌پاشی را آغاز کنید. در صورت حمله آفت‌ها به گیاه، برگ‌های گلسنگ بی‌رنگ، سوراخ‌ سوراخ یا پژمرده دیده می‌شود. از بیماری های گل سنگ می‌توان به پوسیدگی ریشه، بیماری‌های لکه‌برگی، زنگ زدگی و سوختگی برگ‌ها و… اشاره کرد.

قهوه ای شدن برگ های گل سنگ

یکی از بیماری های گل سنگ تغییر رنگ برگ‌ها به رنگ قهوه‌ای است. این بیماری به‌خاطر کمبود آب و رطوبت کم اتفاق می‌افتد. اگر فقط برگ‌ها قهوه‌ای شدند، یعنی میزان رطوبت گیاه کم است. در صورتی که گیاه بی‌حال و برگ‌ها افتاده باشند، گیاه به آبیاری بیشتری نیاز دارد و باید آبیاری را بیشتر انجام دهید. همچنین علت پژمرده شدن گل سنگ می‌توانید به‌دلیل تابش زیاد یا کوددهی بیش‌ازحد به گیاه باشد.

پیج خوردگی یا از بین رفتن رنگ برگ‌های گل سنگ

اگر گیاه گلسنگ بیش‌ازحد در معرض نور آفتاب قرار بگیرد، این مشکل رخ می‌دهد. برای درمان آن، گیاه را به محلی منتقل کنید که نور غیرمستقیم و فیلتر شده به آن بتابد.

لکه های سوخته گل سنگ؛ از بیماری های گل سنگ

در صورت تابش مستقیم نور خورشید یا استفاده از مواد براق کننده شیمایی، لکه‌های سوخته روی برگ‌ها ظاهر می‌شود. برای درمان گیاه، گلدان را به مکانی با نور غیرمستقیم و فیلتر شده منتقل کنید. در صورتی که مواد براق کننده به گیاه زده‌اید، استفاده از آن را قطع کنید تا به گیاه آسیبی وارد نشود.

زرد شدن برگ های گل سنگ

علت پژمرده شدن گل سنگ یا زرد شدن برگ‌ها می‌تواند به‌دلیل آبیاری بیش‌ازحد یا مناسب نبودن زهکشی گلدان باشد. برای خروج آب اضافی، بهتر است از گلدانی با زهکشی مناسب استفاده کنید. آبیاری گیاه را زمانی انجام دهید که سطح خاک تا عمق ۲ تا ۳ سانتی‌متری خشک شده است. با مشاهده تغییر رنگ برگ‌ها، میزان آبیاری را کاهش داده و مطمئن شوید که بستر رشد گیاه و گلدان دارای زهکشی مناسب است.

خشک شدن حاشیه برگ‌های گل سنگ

اگر گیاه گلسنگ در محیط بسیار گرم و خشک نگهداری شود، این اتفاق رخ می‌دهد. برای رفع این مشکل، گلدان را به مکانی خنک‌تر و دارای رطوبت کافی منتقل کنید. همچنین میزان آبیاری را تا زمان رفع مشکل، افزایش دهید.

در این مطلب، هر آنچه برای پرورش ایده‌آل گلسنگ لازم بود را گفتیم. اگر نحوه کشت و شرایط نگهداری از گلسنگ را به‌طور کامل بدانید و نکات مربوط به آن را به‌درستی پیش ببرید، گیاهی زیبا و سالم خواهید داشت. در صورت بروز هر گونه مشکل در زمان پرورش گلسنگ و نحوه نگداری گیاه، پرسش‌های خود را با کارشناس‌های گیاه‌شناسی دمبرگ در میان بگذارید.